Beethovenmarathon

 
Programma

Vrijdag 6 oktober 20.00 uur
Opus 18.1 – 127 – 59.2
BL!NDMAN [strings] & Dudok Quartet Amsterdam

Zaterdag 7 oktober 11.00 uur
Lezing over Beethoven door musicoloog en Beethovenkenner Jos van der Zanden (onderaan deze pagina vindt u meer informatie)

Zaterdag 7 oktober 13.00 uur
Opus 18.2 – 18.4 – 59.3
Ensor Strijkkwartet & Narratio Quartet

Zaterdag 7 oktober 17.00 uur
Opus 18.3 – 130 – 135
Narratio Quartet & Matangi Quartet

Zaterdag 7 oktober 21.00 uur
Opus 59.1 – 132
Matangi Quartet & Ensor Strijkkwartet

Zondag 8 oktober 11.00 uur
Opus 18.5 – 95 – 74
Matangi Quartet & Aristos Quartet

Zondag 8 oktober 14.30 uur
Opus 18.6 – 133 (Grosse Fuge) – 131
Aristos Quartet & Narratio Quartet

Programma-opbouw

Honderd jaar geleden werd de Beethovencyclus gespeeld door het Rosé Quartett, een begrip in Wenen. Gedurende meer dan een halve eeuw werd dit kwartet beschouwd als het toonaangevende strijkkwartet in Wenen en heel Europa. De Weense meesterviolist Arnold Rosé was al die tijd primarius. Belangrijk muziekcriticus Julius Korngold beschrijft in 1932 ter gelegenheid van Rosé's 70^ste verjaardag de kwaliteiten als volgt:
‘...Rosés Beethoven ist der Wiener Beethoven...’
‘...Für vorbildliches Beethoven-Quartettspiel hatte Wien schon Schuppanzigh, Hellmesberger und, derzeit das Rosé Quartett...’
‘... so sind seit Rosé die letzten Quartette Beethovens Wiener Allgemeinbesitz geworden. Es gibt da kein Rätsel mehr...’
Onze Beethovencyclus in de Limonaia volgt respectvol de programma-opbouw zoals die door Rosé 100 jaar geleden werd gehanteerd. – Viola de Hoog, 2017

De kwartetten

Narratio Quartet

Het Narratio Quartet is een van de weinige strijkkwartetten in Nederland waarvan de musici op historische instrumenten spelen en zich ook met de historische uitvoeringspraktijk van de strijkkwartetten van Beethoven bezighouden.
Het ensemble maakte zijn debuut tijdens het Festival Oude Muziek 2009. Op uitnodiging van directeur Jan van den Bossche ging het kwartet de uitdaging aan de ‘late kwartetten’ van Beethoven te spelen op historische instrumenten. De vier musici delen een lang verleden in ensembles in de wereld van de oude muziek zoals de Nederlandse Bachvereniging, Anima Eterna en Ensemble Schönbrunn.

• Het Narratio Quartet bestaat uit Johannes Leertouwer en Anneke van Haaften (viool), Dorothea Vogel (altviool) en Viola de Hoog (cello).

Matangi Quartet

Het Matangi Quartet– ‘communicatief, uitdagend en verfrissend veelzijdig’ - is met hun gloedvolle spel en vlotte presentatie een boegbeeld van een nieuwe generatie klassieke musici. Het kwartet wordt opgericht in 1999, tijdens de studietijd van de jonge musici aan verschillende conservatoria. Na een 2-jarige voltijdopleiding aan de Nederlandse Strijkkwartet Academie groeit het ensemble uit tot een vaste speler op de nationale en internationale kamermuziekpodia en deelt het het podium met verschillende klassieke topmusici (o.a. het Schönberg Kwartet, het Royal Quartet, Miranda van Kralingen en Paolo Giacometti). Regelmatig nemen ze deel aan avontuurlijke cross-overprojecten en traden onder meer op met Youp van ’t Hek, bandoneonspeler Carel Kraayenhof, jazztrompettist Eric Vloeimans en DJ Kypski. Het voelbaar maken van de energie, passie en opwinding die in alle goede muziek besloten ligt, daar draait het bij Matangi om. 

• Het Matangi Quartet bestaat uit Maria-Paula Majoor en Daniel Torrico Menacho (viool), Karsten Kleijer (altviool) en Arno van der Vuurst (cello).

Ensor Strijkkwartet

Al twee decennia is het Ensor Strijkkwartet een vaste waarde binnen het Vlaams muzieklandschap met een repertoire dat de gehele kwartetliteratuur bestrijkt. Het ensemble bracht integrale uitvoeringen uit van de strijkkwartetten van Beethoven, Brahms, Schubert en Sjostakovitsj. Daarnaast schuwt het de hedendaagse muziek niet en droegen diverse Belgische componisten werk aan hen op. Ook op de internationale podia heeft het Ensor Strijkkwartet een stevige reputatie verworven en werkt het regelmatig samen met gerenommeerde musici als Roel Dieltiens en Raphaella Smits en acteurs en schrijvers als Jan Decleir en Dimitri Verhulst.

• Het Ensor Strijkkwartet bestaat uit Eric Robberecht en Veerle Houbraeken (viool), Frans Vos (altviool) en Steven Caeyers (cello).

Dudok Quartet Amsterdam

Dudok Quartet Amsterdam brengt het verhaal in de muziek tot leven met scherpzinnige interpretaties en vindingrijke programma’s. Door hun emotionele betrokkenheid bij de muziek en speelplezier op het podium weten de vier musici het publiek te raken. Het kwartet zoekt naar context en betrekt de luisteraar bij die zoektocht. Zo wordt elk concert een verrassend, meeslepend en actueel verhaal. Het ensemble studeerde in juni 2013 met de hoogste onderscheidingen af aan de Nederlandse Strijkkwartet Academie. Het won een reeks prijzen op concoursen in Bordeaux, Weimar, Radom en Heerlen en wordt mede daardoor erkend als één van de meest veelbelovende jonge strijkkwartetten van Europa.

• Dudok Quartet Amsterdam bestaat uit Judith van Driel en Marleen Wester (viool), Marie Louise de Jong (altviool) en David Faber (cello).

Aristos Quartet

Het Aristos Kwartet werd in 2008 opgericht door Evelien Jaspers en cellist Otto Bakker. De huidige bezetting ontstond in 2012. Als eerste strijkkwartet behaalde het ensemble in 2015 de Master Strijkkwartet aan de Nederlandse Strijkkwartet Academie, waarna het er aan de tweejarige post-academische voltijdopleiding begon. Het Aristos Kwartet treedt regelmatig op in binnen- en buitenland. Naast het verzorgen van eigen programma’s deden ze al meerdere bijzondere projecten in samenwerking met de Dutch Don’t Dance Division en traden op samen met o.a. Tania Kross, Jean-Pierre Cnoops, het Dudok Quartet Amsterdam, Paul de Leeuw en Ellen ten Damme. Ook werkten de musici samen met jazzmuzikanten en hedendaagse componisten. 

• Het Aristos Quartet bestaat uit Evelien Jaspers en Dmitry Ivanov (viool), Sylvain Dessane en Otto Bakker (cello).

BL!NDMAN [strings]

BL!NDMAN werd in 1988 opgericht als saxofoonkwartet en groeide in 2008 uit tot een collectief waarin 20 jaar podiumervaring van het oorspronkelijke kwartet werd gedeeld met 3 jonge kwartetten: BL!NDMAN [drums], -[vox] en -[strings]. In 2014 werd het vocaal kwartet vervangen door BL!NDMAN [hybrid], een gemengd kwartet. 
Een collectief, exclusief samengesteld uit kwartetten, uniek in de muziekwereld. Vier kwartetten, ontelbare mogelijkheden voor ‘ongehoorde’ kruisbestuivingen. Een eigenwijs repertoire van oud en nieuw. BL!NDMAN omarmt als vanouds andere kunstdisciplines, streelt de ogen, bevraagt de oren en draagt het experiment hoog in het vaandel. Elk concert is een belevenis!

BL!NDMAN [strings] wordt gevormd door de musici van het Alcea Kwartet. Het ensemble is ontstaan tijdens een masterclass van het Danel Kwartet, in de zomer 2012. Het kwartet volgt regelmatig les bij bekende musici in het kader van ProQuartet, een professionele kwartetopleiding in Parijs waarvoor zij een beurs hebben en zijn te horen op verschillende (inter)nationale festivals. 

• BL!NDMAN [strings] bestaat uit Stefanie van Backlé en Femke Verstappen (viool), Hélène Koerver (altviool) en Suzanne Vermeyen (cello).

Lezing over Beethoven door musicoloog en Beethovenkenner Jos van der Zanden (7 oktober)

Zestien strijkkwartetten liet Ludwig van Beethoven na. Ze behoren tot het neusje van de zalm van de Westerse muziekgeschiedenis. Nooit hebben ze in de concertzaal ontbroken. Ofschoon er na Beethovens dood wel enkele in de ban werden gedaan: met de laatste kwartetten van de stokdove componist wist men decennia lang niet goed raad. Maar ook die hobbel werd overwonnen en tegenwoordig twijfelt niemand er meer aan dat deze muziek een spoor heeft getrokken door het klassieke muzieklandschap.

De ‘zestien’ allemaal achtereen beluisteren doet bijna niemand. Ook wie ze allemaal in een cd-box heeft, zal steeds een keuze maken. Elk exemplaar vraagt immers tijd en reflectie. Toch zijn er in het verleden altijd ensembles geweest die een ‘Beethovenhappening’ op touw zetten door de complete reeks te spelen. Zo’n marathon heeft een magisch effect: ondergedompeld worden in één muzieksoort van één componist heeft een haast hypnotische werking. Omdat de kwartetten in een afwisselende, speelse volgorde klinken, is enig houvast bij het luisteren geen overbodige luxe. Deze lezing doet daarom dienst als leidraad.

Op laagdrempelige wijze wordt hierin nader ingegaan op Beethovens zestien kwartetten. Wanneer en waarom schreef Beethoven ze? Hoe werd de muziek indertijd onthaald, door muziekliefhebbers en door recensenten? Is de muziek gerelateerd aan Beethovens privéleven? Welke uitlatingen deed Beethoven er zelf over? Welke indeling kan voor de luisteraar als kapstok dienen? En welke momenten in deze soms complexe muziek vragen bijzondere aandacht? Tijdens de lezing komen deze en andere vragen aan bod. De antwoorden dragen wellicht bij aan het luistergenot, en daarmee aan het welslagen van dit zinderende strijkkwartetweekend.

Jos van der Zanden is een gedegen musicoloog met een grote reputatie; hij onderzocht de invloed van de klassieke oudheid op Beethovens werk, publiceerde onder andere Beethoven in zijn brieven en hield zich bezig met de reconstructie van een verloren gewaand hoboconcert van de componist.

In 2016 verscheen zijn boekje Beethoven in de boekenserie Elementaire Deeltjes (Amsterdam University Press). Van der Zanden beschrijft hierin Beethovens leven, karakter en werk, en staat stil bij onder meer Beethovens doofheid, het raadsel van zijn 'Unsterbliche Geliebte' en zijn enige opera Fidelio. In zes hoofdstukken komen zes thema’s aan bod: Beethovens scharnierfunctie in de westerse muziek, de heroïsche stijl en het dagelijks leven, de opera, Mozarts invloed, de negen symfonieën en de late Beethoven.

Toegang per concert: € 15,- 
Toegang 6 concerten: € 75,-
Toegang lezing: € 10,-
Adres: Oranjelaan 7, 3311 DH Dordrecht
Reserveren: 078 639 31 11 (Kaarten graag afhalen bij de hotelreceptie in de Watertoren.)

Check regelmatig www.villa-augustus.nl & de Facebookpagina